بررسی میزان شیوع مایکوباکتریوم کانزاسی در بیماران مراجعه کننده به آزمایشگاه رفرانس سل کشوری از سال 1391 تا 1400

مقدمه: شیوع عفونت های مایکوباکتریایی غیر سلی (NTM) در بسیاری از کشورها از جمله ایران مشکلی بسیار جدی و نگران کننده است. در میان این مایکوباکتریوم های غیر سلی، مایکوباکتریوم کانزاس می تواند باعث عفونت ریوی و خارج ریوی شود. با توجه به شیوع بالای M. kansasii در ایران، متاسفانه اطلاعات کمی در مورد جنبه های اپیدمیولوژیک عفونت M. kansasii وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع مایکوباکتریوم کانزاس در بیماران مراجعه کننده به آزمایشگاه ملی مرجع سل ایران طی سال های 1391 تا 1391 بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی بر روی 6422 نمونه جدا شده با علائم سل ریوی طی سال‌های 1391 تا 1400 در مرکز تحقیقات مایکوباکتریولوژی پژوهشکده سل و بیماری‌های ریوی ایران انجام شد. برای شناسایی مایکوباکتری ها از ژن IS6110 و پرایمرهای TB1 و TB2 استفاده شد. نمونه‌هایی که بر اساس IS6110 نتیجه PCR منفی داشتند، برای مایکوباکتریوم کانزاسی و سایر مایکوباکتری‌های غیر سلی با استفاده از ژن hsp65 توسط PCR-RFLP آنالیز شدند. M. kansasii نیز برای ژن rpoB تعیین توالی شدند. یافته‌ها: بر اساس آنالیز توالی ژن‌های IS6110، rpoB و hsp65، از 6422 نمونه، 723 (11.26%) سویه NTM و 5699 (88.74%) سویه سل شناسایی شد. همچنین از 723 سویه NTM (26/11%)، 31 سویه (29/4%) مایکوباکتریوم کانزاسی جدا شد. بر اساس تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که مایکوباکتریوم کانزاس در استان هایی مانند تهران، تبریز، لرستان، قم، گلستان، گیلان، مازندران و اصفهان شیوع دارد. شیوع این سویه در استان های تهران (20/64.52 درصد) و تبریز (2/6.45 درصد) بر اساس اطلاعات به طور قابل توجهی نسبت به سایر استان ها افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که شیوع مایکوباکتریوم کانزاسی در سال 2014 (7/22.58 درصد) و سال 2021 (7/22.58 درصد) نسبت به سال های دیگر افزایش چشمگیری داشته است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که شیوع مایکوباکتریوم کانزاسی در ایران به ویژه در شهرهای صنعتی رو به افزایش است. شیوع بالای مایکوباکتریوم کانزاسی ممکن است نشان دهنده این واقعیت باشد که این ژنوتیپ دارای قدرت خاصی در ایجاد عفونت در انسان است.